Średniowiecze - literatura, sztuka, filozofia

Motyw tańca śmierci- Danse Macabre. Alegoryczny taniec, którego przedstawianie rozwinęło się w kulturze późnego średniowiecza , wyraża równość wszystkich ludzi w obliczu śmierci.

Św. Augustyn - twierdził, że Bóg jest wszechmocną i kochającą osobą. Dusza jest najważniejsza, bo ożywia ciało i jest nieśmiertelna. Wiedzę daje człowiekowi Bóg drogą olśnienia- iluminacji.

Styl gotycki- zaczął panować w architekturze pod koniec XII i XIII w.. Zastosowano w nim cegły, a budowle gotyckie były o wiele większe od romańskich, szczególnie katedry. Charakteryzowała je strzelistość, która sprawiała, że budynki wydawały się bardzo wysokie, a także dużo większe okna, często wypełnione witrażami. W stylu gotyckim nie tylko wznoszono budowle sakralne (kościoły i klasztory) ale także budowle świeckie - zamki, mury obronne miast z basztami i barbakanami.

Drabina Bytów wg św.Tomasza

Malarstwo średniowieczne przedstawiało rzeczywistość w sposób idealizowany lub alegoryczny.Odrzucano antyczne proporcje,nie stosowano perspektywy.Do najważniejszych twórców średniowiecza należeli: HIERONIM BOSH

Bogurodzica - jest najstarszą znaną polską pieśnią religijną, przypuszcza się, że została skomponowana jako pieśń rycerska. Była śpiewana przez rycerstwo polskie podczas bitwy pod Grunwaldem w 1410 r., wtedy traktowano ją jako pierwszy polski hymn narodowy. Bogurodzica weszła do rytuału koronacyjnego. Znaczenie narodowo-patriotyczne, ma aż do dzisiaj.

Teocentryzm-to podstawa oparta na przekonaniu,że całym sensem ludzkiego życia jest Bóg.Bóg powinien zajmować centralne miejsce w życiu każdego człowieka.

Przełomem w rozwoju średniowiecznej książki było wynalezienie druku. Dokonał tego Johann Gutenberg, który w 1455 roku wydrukował pierwszą książkę, Biblię – arcydzieło sztuki typograficznej. W 1457 r. wydał Psałterz moguncki.

Wspólnym językiem średniowiecza była łacina, dopiero po jakimś czasie zaczęła wykształcać się twórczość piśmienna w językach narodowych. Dlatego mówimy o dwujęzyczności literatury średniowiecza. W Polsce pierwsze utwory napisane w całości po polsku zaczęły powstawać w XIV wieku.

Maćko z Bogdańca wraz z Zbyszkiem zatrzymują się w Tyńcu.Zbyszko zakochuje się od pierwszego wejrzenia w Danusi . Młodzi zawierają ślub. Niestety Danusia zostaje uprowadzona przez Krzyżaków, którzy chcą się zemścić na jej ojcu Jurandzie ze Spychowa, który jest postrachem rycerzy zakonnych. Danusia umiera a Zbyszko żeni się z Jagienką.Wybucha też wojna polsko-krzyżacka, na którą Zbyszko wyrusza wraz z Maćkiem. Wygrywają Polacy i jest to jedno z naszych najwspanialszych zwycięstw.

Krzyżacy- powstali w momencie gdy państwo polskie faktycznie zniknęło z mapy świata. Polska znajdowała się pod zaborami. Powieść powstała "ku pokrzepieniu serc", by wlać w serca Polaków odrobinę nadziei.

Asceza- dobrowolne zrezygnowanie z przyjemności i wygód w celu osiągnięcia doskonałości lub zbawienia duszy. Osoba praktykująca ascezę to asceta.

Styl romański- budowle romańskie wznoszono z kamienia, były one przysadziste i wieloczłonowe. Z zewnątrz wyglądały jak złożone z brył geometrycznych, a wewnątrz świątyni panował półmrok, gdyż miały one wąskie okna, zakończone górnym łukiem. Kościoły dekorowano rzeźbami, płaskorzeźbami oraz malowidłami ściennymi. Oprócz świątyń w stylu romańskim wznoszono także zamki i wieże. Wrażenie ciężkości

Nazwa średniowiecza była wyrazem pogardy dla epoki, którą przedstawiciele renesansu uważali za mroczną, zacofaną, pełną zabobonów. Średniowiecze to czas szybkiego rozkwitu chrześcijaństwa, na którym zbudowana jest cała ówczesna kultura.

Wiersz "Wywiad" Białoszewskiego stanowi wyraźne nawiązanie do średniowiecznej „Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią”. W roli mistrza Polikarpa występuje mistrz Miron, postać wyraźnie wskazująca na samego autora. Śmierć z kolei podszywa się pod dziennikarkę, która chce porozmawiać ze znanym poetą i w tym celu składa mu wizytę. Niespodziewanie okazuje się jednak, że niewinne zjawienie się „Pani gość” przeradza w konieczność stawienia czoła wieczności.

Chansons de geste (ze starofrancuskiego "pieśni o czynie", łac. gesta) – poezja epicka, która pojawiła się u początków literatury francuskiej. Mianem tym określamy powstałe między XI a XIII wiekiem poematy rycerskie mówiące o przygodach (czynach) historycznych i legendarnych bohaterów. Początkowo funkcjonowały one w przekazach ustnych, ale od około XII wieku zaczęto je zapisywać.